Psychologische inzichten zijn onmisbaar bij het begrijpen van economisch gedrag van mensen. De Stichting Utopa wil met de schenking het Leidse onderzoek en onderwijs op het gebied van economische psychologie ondersteunen. Door middel van een kenniscentrum kunnen de wetenschappelijke inzichten daarnaast ook de financiële redzaamheid in de Nederlandse samenleving helpen bevorderen. In dit centrum in Leiden worden in de toekomst lezingen, seminars, workshops en cursussen gegeven aan praktijkprofessionals, beleidsmakers en andere belangstellenden.

Een nieuw fonds

De schenking van de Stichting Utopa wordt ondergebracht bij het Leids Universiteits Fonds (LUF), dat het Fonds Psychologie en Economisch Gedrag instelt. De schenking van Utopa aan de universiteit is op woensdag 30 oktober bekrachtigd in het Utopa Weeshuis in Leiden. Hierbij aanwezig waren voorzitter Loek Dijkman van Stichting Utopa, rector magnificus Carel Stolker van de Universiteit Leiden, voorzitter Stan de Klerk-Waller van het LUF, en de betrokken hoogleraren van de Sectie Sociale, Economische en Organisatiepsychologie.

Het was voorzitter Loek Dijkman van de Stichting Utopa die aanklopte bij de Universiteit Leiden om te praten met de onderzoekers van de sectie Sociale, Economische en Organisatiepsychologie. Deze sectie – onderdeel van het instituut Psychologie – is toonaangevend op het gebied van onderzoek naar psychologie en economisch gedrag. Daarnaast is zij richtinggevend wat betreft onderwijs en kennisbenutting op dit gebied. Zo groeide de in 2010 gestarte masterspecialisatie Economic and Consumer Psychology in korte tijd uit tot een van de grootste masterspecialisaties aan de Universiteit Leiden.

Hoogleraar Eric van Dijk, voorzitter van de sectie Sociale, Economische en Organisatiepsychologie: "Met deze schenking kunnen we inzetten op onderzoek, onderwijs en kennisbenutting, die elkaar niet alleen aanvullen, maar ook versterken. Het sluit ook mooi aan bij de huidige behoefte aan het toepassen van wetenschappelijke kennis voor maatschappelijke doeleinden." De sectie realiseerde, samen met het Nibud, ook al de bijzondere leerstoel Psychologische determinanten van economisch keuzegedrag, waardoor de verbinding met de samenleving ook is versterkt. Deze wordt door Wilco van Dijk bekleed.

"Het is fantastisch dat we op deze manier de kans krijgen om direct impact te creëren in de maatschappij."
Prof.dr. Wilco van Dijk

De contouren van de overeenkomst voor de schenking werkten de beide hoogleraren, Eric van Dijk en Wilco van Dijk, uit. Wilco van Dijk: "Het is natuurlijk fantastisch dat we op deze manier de kans krijgen om zowel direct een impact te creëren in de maatschappij als ons bestaande onderzoek en onderwijs een extra impuls te geven."

Kenniscentrum Psychologie en Economisch Gedrag

Het fonds dat met de schenking wordt gerealiseerd, voorziet in ondersteuning van het onderwijs en onderzoek van de sectie, en in de oprichting van het Kenniscentrum Psychologie en Economisch Gedrag. Dit nieuwe kenniscentrum stond al langer op het wensenlijstje van de universiteit. Het centrum zal zich richten op het bevorderen van onderzoek en effectief beleid op het gebied van economisch gedrag, gebruikmakend van inzichten vanuit de psychologie.  

Zo wil de universiteit in samenwerking met Stichting Utopa haar wetenschappelijke gedragsinzichten onder andere benutten om de financiële redzaamheid van Nederlanders te vergroten. Voldoende financiële redzaamheid is daarbij lang niet voor iedereen weggelegd. Voor veel mensen zijn regels en procedures bijvoorbeeld te ingewikkeld, waardoor ze onvoldoende de weg weten te vinden naar voorzieningen waarop ze recht hebben. Door gebruik te maken van psychologische kennis kan beleid ontwikkeld en gevoerd worden dat mensen beter ondersteunt bij het nemen van hun financiële beslissingen. 

Verbinding tussen wetenschap en praktijk

Het kenniscentrum zal aangestuurd worden door medewerkers van de sectie Sociale, Economische en Organisatiepsychologie en zal fysiek gehuisvest worden binnen het Utopa-Weeshuis te Leiden. Binnen het kenniscentrum zal nadrukkelijk verbinding worden gemaakt tussen wetenschap, praktijk en beleid. Door middel van lezingen, seminars, workshops en cursussen worden wetenschappelijke gedragsinzichten toegankelijk gemaakt voor burgers, praktijkprofessionals en beleidsmakers. En in samenwerking met relevante lokale en landelijke organisaties op het gebied van economisch gedrag, wordt onderzoek uitgevoerd naar het effectief toepassen van deze inzichten op ontwikkeling en uitvoering van beleid.