Meer aanvragen, meer steun: een subsidieronde met impact
De belangstelling voor onze jaarlijkse projectsubsidieronde was dit jaar ongekend groot: in totaal ontvingen we maar liefst 107 aanvragen – een duidelijke stijging ten opzichte van vorig jaar. Achter elk van de aanvragen schuilt een bijzonder verhaal van een Leidse wetenschapper. We spraken drie onderzoekers wiens aanvraag werd gehonoreerd en die nu hun plannen in de praktijk mogen brengen.
Wetenschapper: dr. Iris Hartog (Geneeskunde/LUMC)
Afdeling: Expertisecentrum Palliatieve Zorg
Project: Verschuivende wensen en grenzen ten aanzien van zorg rond het levenseinde: de ervaringen van zorgverleners
Subsidie: Gratama Fonds
Wat betekent deze subsidie voor jou?
‘Dat ons onderzoek wordt uitgebreid met een aanvullend, verdiepend project! Daardoor kunnen we het zorgverleners-perspectief toevoegen om een completer beeld te krijgen van verschuivende wensen en grenzen van patiënten ten aanzien van zorg en behandeling rond het levenseinde. Het gaat dan over patiënten die vanwege een levensbedreigende ziekte nadenken over behandelingen en andere zorg die zij in de toekomst wel of niet zouden willen. Bijvoorbeeld een verhuizing naar een zorginstelling, levensverlengende behandelingen zoals reanimatie, of euthanasie.’
Wat hoop je te bereiken?
‘De verwachte resultaten willen we gebruiken om patiënten beter te informeren over de mogelijkheid om zorgwensen en behandelgrenzen kenbaar te maken, en dat hier verschuivingen in kunnen optreden. Dit kan helpen om wensen zo realistisch mogelijk te formuleren en vast te leggen, en wilsverklaringen te beschouwen als ‘levende documenten’. Daarnaast willen we zorgverleners in staat stellen om hun patiënten nog beter te begeleiden.’
Wat is de urgentie?
'De maatschappelijke relevantie van zorg rond het levenseinde is groot. Onder meer omdat de medische mogelijkheden zo enorm zijn toegenomen dat mensen steeds vaker moeten beslissen of zij levensverlengende behandelingen die mogelijk zijn nog wel willen, met het oog op de kwaliteit van leven die zij daarna zouden ervaren.'
Voor de jaarlijkse projectsubsidieronde ontving het LUF ruim 100 aanvragen. Op basis van het oordeel van de Commissie van Wetenschappelijke Bestedingen, de beschikbare middelen, en voor een deel van de aanvragen het oordeel van externe stichtingen, konden we 36 subsidieaanvragen honoreren. Hoewel deze projectsubsidies slechts een deel vormen van het totaal aantal subsidies dat het LUF jaarlijks verstrekt, onderstrepen ze de diversiteit en het innovatieve karakter van de Leidse universitaire gemeenschap. Mede namens deze gemeenschap, danken we alle schenkers die met hun bijdragen het onderzoek en onderwijs aan de Universiteit Leiden ondersteunen.
Wetenschapper: dr. Rizal Shidiq (Faculteit der Geesteswetenschappen)
Project: The Contemporary and Persistent Economic Effects of Dutch Colonial Railways Network in Indonesia
Subsidie: Dirkse-Bergsma Fonds
Wat ga je onderzoeken?
‘Ik ga de economische effecten bestuderen van de uitbreiding van het Nederlandse koloniale spoorwegnetwerk in Indonesië. Meer specifiek onderzoek ik zowel de directe effecten van deze uitbreiding op de verlaging van handelskosten aan het begin van de 20e eeuw, als de blijvende impact op de kwaliteit van de hedendaagse economische instituties.’
Hoe ga je dit doen?
'Het grootste deel van het werk zal bestaan uit het verzamelen van informatie uit diverse bronnen, waaronder officiële planningsdocumenten en krantenberichten over de uitbreiding van het spoorwegnetwerk en de interregionale handel in Indonesië aan het begin van de 20e eeuw, evenals districtsgegevens over de kwaliteit van de huidige economische instituties.'
Wat drijft je?
‘Dit onderzoek maakt deel uit van mijn bredere ambitie om de studie van de Indonesische economische geschiedenis nieuw leven in te blazen – in het bijzonder onder Indonesische studenten. Daarom omvat dit project ook een workshop in Indonesië om lokale onderzoekers en studenten actief te betrekken.
Daarnaast kijk ik ernaar uit om de uitzonderlijk uitgebreide en nog grotendeels onbenutte historische economische gegevens over Indonesië die Leiden rijk is te ontdekken.'
Wetenschapper: dr. Vera van der Noord (Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen)
Project: Unlocking anti-cancer immunity through reprogramming of triple-negative breast cancer by CDK12 and CDK13 inhibition
Subsidie: Schild-de Groen Fonds
Wat wil je bereiken?
‘Ons onderzoek richt zich op een mogelijk nieuw aangrijpingspunt voor de behandeling van triple-negatieve borstkanker, een agressieve vorm waarvoor weinig effectieve therapieën bestaan. We bestuderen hiervoor het eiwit CDK12, dat een rol speelt bij het maken van genetische boodschappen (RNA) binnen de cel, die uiteindelijk het gedrag van een cel bepalen.
In kankercellen zijn deze boodschappen verstoord, waardoor de tumor bijvoorbeeld het immuunsysteem kan onderdrukken en zo aan onze natuurlijke afweer kan ontsnappen. Onze resultaten suggereren dat remming van CDK12 deze immunosuppressieve signalen kan verminderen en stimulerende signalen juist kan bevorderen. Dat zou het immuunsysteem mogelijk kunnen helpen om kankercellen beter te herkennen en aan te vallen.‘
Wat vind je bijzonder aan dit project?
‘Waar ons eerdere onderzoek zich richtte op het direct beïnvloeden van tumorcellen, is het nu interessant om te onderzoeken of deze aanpak ook het immuunsysteem kan ondersteunen. De samenwerking met het LUMC is extra motiverend, omdat we – dankzij hen en met toestemming van patiënten – restmateriaal van verwijderd tumorweefsel kunnen gebruiken. Zo kunnen we onze bevindingen toetsen in laboratoriummodellen die echte tumoren beter nabootsen.'
We wensen Iris, Rizal, Vera en alle andere onderzoekers veel succes met hun onderzoek en kijken uit naar de resultaten en de volgende stappen in hun academische carrières.