Ver van je thuisland

‘Het gaat goed met mij,’ vertelt Sofia in de zomer. ‘Ik heb mijn moeder bezocht, die gevlucht is naar Zweden. Ik ben heel blij dat de kans zich voordeed om daarheen te gaan.’ Toen de oorlog begon verloor ze alle contact met haar familie. Niemand reageerde op haar berichten en de telefoon werd niet opgenomen. In Leiden, ver van haar thuisland, wachtte Sofia de situatie niet lang af. ‘Ik heb vrij snel een aanvraag gedaan bij het Noodfonds. In mijn eentje kan ik mijzelf niet onderhouden.’ Na een tijdje kreeg Sofia weer contact met haar familieleden. Helaas verloor haar vader door de oorlog zijn baan. Haar moeder vluchtte het land uit. Daarom konden ze haar niet meer financieel ondersteunen.  

Wanneer we Sofia opnieuw spreken in maart klinkt ze vrij mat. ‘Op de dag dat we een jaar oorlog passeerden had ik het zwaar. Ik had zoveel hoop dat er een einde aan zou komen, en dat is niet gebeurd. Het is afschuwelijk om elke dag mensen te zien sterven en ontzettend pijnlijk dat ik daar niets aan kan doen.’ Ondanks dat het zo zwaar is voor Sofia, richt ze haar pijlen op de toekomst. ‘Ik heb iets nodig om naar uit te kijken. Daarom concentreer ik me op mijn studie, en op betere kansen voor mijzelf.’ Haar moeder is nog steeds in Zweden – Sofia en zij zagen elkaar in de kerstvakantie. De rest van haar familie spreekt ze via de telefoon. 

Elke Oekraïner heeft hulp nodig

Tot nu toe hebben we 19 studenten kunnen helpen met geld uit het Noodfonds. Er zijn in totaal 33 subsidie aanvragen gehonoreerd. Sommige studenten hebben meerdere verzoeken gedaan die zijn goedgekeurd. Sofia kent zelf maar twee andere Oekraïense studenten, twee meisjes van haar opleiding. Zij ontvangen ook financiële steun uit het Noodfonds. ‘Dat helpt echt. Over het algemeen denk ik dat elke Oekraïner die in het buitenland is nu hulp nodig heeft. Vooral studenten. Het is zo moeilijk om een baan te vinden die genoeg geld oplevert om je lasten te betalen. Naast je studie werk je natuurlijk niet fulltime, en hoe jonger je in Nederland bent, hoe lager de lonen zijn,’ vertelt ze in de zomer. ‘Ik combineer daarom geld uit het Noodfonds met een persoonlijke crowdfundingpagina om alles te kunnen betalen. Samen is het te overzien.’

Een half jaar later heeft Sofia drie keer steun uit het Noodfonds ontvangen en weer een nieuwe aanvraag gedaan. Ze kon haar collegegeld betalen met haar crowdfunding, maar dat werkt nu niet meer. ‘Ook heeft de universiteit mijn collegegeld verlaagd naar het EU-tarief, daar ben ik ontzettend dankbaar voor. Anders had ik moeten stoppen met mijn opleiding,’ zegt ze. Hiervoor paste ze als bijbaan op bij verschillende gezinnen. Nu werkt Sofia in een restaurant. Maar het is nog steeds lastig om alles aan elkaar vast te knopen. ‘Ik ben echt geschrokken van hoe snel de prijzen stijgen. Elke keer dat ik naar de supermarkt ga is het een beetje duurder.’

Ze benadrukt dan ook dat elke Oekraïner nood heeft aan het Noodfonds. ‘Met mijn parttime baan kan ik alleen mijn eten betalen. De huur is ontzettend duur en wordt ook steeds duurder, dat is mijn grootste zorg. Al mijn Oekraïense vrienden hier zeggen hetzelfde, sommigen hebben twee banen en kunnen nog steeds niet alles betalen. Het ontvangen van hulp uit het fonds verlicht de stress van het niet kunnen betalen van je huur. Kunnen vertrouwen op een fonds maakt het leven iets lichter en minder gespannen.’ 

Toekomstdromen

Veel donateurs voelen zich persoonlijk betrokken bij het doel van het Noodfonds. Wij hebben zelf altijd de optie gehad om veilig te kunnen studeren, zeggen ze. Gun deze Oekraïense jongeren ook hun toekomstdromen. ‘Iedereen verdient een toekomst met vrede en perspectief,’ schrijft een anonieme donateur.

Als het aan haar ligt, gaat Sofia in de toekomst door als onderzoeker. Ze is nu bezig met haar tweede jaar Psychologie. Een programma met ontzettend veel mogelijkheden, legt ze uit. ‘Ik vind mijn studieprogramma heel erg goed. Binnen het vakgebied bestaan er veel onderwerpen en het eerste jaar dekt er erg veel. Je kunt kiezen in welke richting je geïnteresseerd bent, maar eerst alles uitproberen is erg belangrijk. Ik ben blij dat ik zelf mijn vakken mag kiezen en zoveel mag ervaren.’

Voordat ze haar studie begon neigde Sofia naar neurowetenschappen en cognitieve psychologie, en dat is door het brede eerste jaar duidelijker geworden. ‘Nu denk ik aan een carrière in de cognitieve psychologie – als onderzoeker. In de toekomst ben ik graag van waarde voor mensen met allerlei soorten ziekten en problemen. Ik ben heel benieuwd hoe dat gaat zijn. Maar voor nu blijf ik verschillende onderwerpen uitproberen.’