‘Wij vinden het niet meer dan logisch’
‘Hier in Nederland kunnen we bijna gratis naar de universiteit. Dan is het toch logisch dat je later wat terugdoet?’ Pieter van Delden (67) en zijn partner Hans van Andel (84), partners sinds 1974, hebben het LUF en de UB in hun testament opgenomen.
Samen hebben ze vier keer in Leiden gestudeerd. Van Andel deed er rechten en klassieke archeologie, Van Delden geneeskunde en kunstgeschiedenis. Of het dus vanzelf sprak dat ze een deel van hun vermogen aan Leiden zouden nalaten? Nee, aan dat besluit ging een soort vijfde studie vooraf. ‘We hebben er echt een project van gemaakt’, vertelt Van Delden lachend en zonder enige schroom. ‘We hebben zeventien doelen geselecteerd. Bij al die organisaties zijn we langs gegaan, we hebben jaarverslagen bestudeerd, gekeken wat er aan giften binnenkomt en besproken wat ze met het geld zouden kunnen doen. In totaal hebben we daar een half jaar over gedaan. We waren op zoek naar fondsen waar je het verschil kunt maken.’ Uiteindelijk is, naast onder meer Artis en het Concertgebouw, Leiden eruit gekomen, vertelt hij.
De testamenten zijn inmiddels opgemaakt. Het LUF wordt daarin bedeeld met ‘een ruim legaat’, net als de Universiteitsbibliotheken. Die laatste onder meer omdat ‘zulke instellingen veel te weinig budget hebben’, zegt Van Delden. Bovendien past het in een familietraditie: zijn betovergrootvader David Bierens de Haan, een beroemde 19de-eeuwse hoogleraar wiskunde, liet destijds zijn complete wetenschappelijke bibliotheek aan de UB na.
'We waren op zoek naar fondsen waar je het verschil kunt maken'
Naar het buitenland
Over de besteding van hun legaat aan het LUF hebben ze alleen de wens vastgelegd dat vooral de alfa en de gammawetenschap profiteert. De bètafaculteit krijgt al best wat binnen vanuit de industrie, verklaart hij die keuze. Of het naar onderzoekers gaat of naar studenten ligt niet vast. ‘Ook beurzen van een paar duizend euro zodat iemand tijdens zijn of haar opleiding naar het buitenland kan zouden we leuk vinden.’
Geven aan het LUF zou voor alumni veel vanzelfsprekender moeten zijn, wil Van Delden tot slot nog wel kwijt, zeker als ze op leeftijd en bemiddeld zijn. ‘Natuurlijk, wij zijn een mannenkoppel, zonder nazaten. Maar voor de meeste van onze vrienden geldt dat de kinderen al het huis uit zijn en hun eigen boontjes doppen. Ik heb het weleens ter sprake gebracht, maar zonder succes. Terwijl sommigen wel een huis in Italië hebben, of een boot, of ze spelen golf. Misschien is het ook Nederlandse zûnigheid. Wij vinden het niet meer dan logisch.’
‘Een goed gevoel’
Liesbeth van Biezen, relatiemanager bij het LUF: ‘De laatste tijd is er een wat bredere belangstelling voor nalaten, dat merken wij ook bij het LUF. Mensen hebben een band voor het leven met hun alma mater. Het geeft ze een goed gevoel om iets te doen voor toekomstige generaties gedreven wetenschappers en studenten. Wij gaan graag in gesprek over de wensen en ideeën die iemand daarbij heeft. Ik vind dat altijd leuke ontmoetingen. Je praat over wat iemand belangrijk vindt en wat hem of haar aan de Universiteit Leiden verbindt. Mensen vrezen misschien dat het een zwaar gesprek is, maar nee: we hebben het over waar iemands interesses liggen. Over heden, verleden en toekomst.
Dat iemand aan de universiteit wil nalaten, heeft vaak te maken met wat diegene heeft meegemaakt. Een schenker bepaalt zelf waaraan hij of zij het geld besteed wil zien: onderzoek op een bepaald gebied bijvoorbeeld, of studenten in een moeilijke situatie. De Nederlandse wet regelt het ook uitstekend voor wie niets heeft vastgelegd, maar als je met je vermogen zelf iets wilt doen, moet je dat opschrijven in je testament. Het hoeft niet om grote bedragen te gaan, en het komt ook wel voor dat iemand bijvoorbeeld een woning na te laten heeft. Hoe dan ook zie je vanaf een bepaalde leeftijd dat mensen ermee bezig zijn en dat het oplucht als de dingen geregeld zijn. Het is fijn en eervol om iemand daarin te begeleiden.’
Voor persoonlijk advies kunt u contact met Liesbeth opnemen via 071 527 6094 of e.van.biezen@LUF.leidenuniv.nl.
‘Soms is een testament echt maatwerk’
Kirsten Feenstra, kandidaat-notaris bij TeekensKarstens in Leiden: ‘Bij de testamenten merken we hier op kantoor vooral de toename van samengestelde gezinnen. Soms komen mensen er in een tweede huwelijk pas na jaren achter dat ze de dingen nog niet goed geregeld hebben. Als beide partners kinderen uit een eerdere relatie hebben, dan heb je echt een testament op maat nodig om te zorgen dat je iedereen goed bedeelt. TeekensKarstens houdt elk jaar een testamenten-checkdag. Dan kun je vrijblijvend een halfuur terecht om je bestaande testament te bespreken of te bespreken of het opstellen van een testament voor jou van belang kan zijn.
De voornaamste reden voor het opstellen van een testament vinden de meeste mensen toch dat ze hun partner en kinderen goed achterlaten. Kleinkinderen worden ook steeds vaker genoemd. En we zien ook dat mensen nog wat verder denken, ze kiezen ervoor om geld of goederen te legateren aan een goed doel of instantie. Banksaldi en een woning zijn niet het enige wat je na te laten hebt, het kan ook om spullen gaan, zoals muziekinstrumenten of een auto. Ik kan me voorstellen dat je een bijzondere boekencollectie aan de universiteit schenkt. Maar ook de kerstspullen aan een bepaalde vriendin die daar dol op is.’