Helaas liep ze zelf in 1913 een hoogleraarsbenoeming voor deze leerstoel mis. Wat doe je met zoveel passie voor een vakgebied waar je een leven lang met plezier in doorstudeert? En hoe zorg je ervoor dat dit enthousiasme ook bij anderen doorgroeit en het doen van belangrijk wetenschappelijk onderzoek toeneemt? De fondsen uit de Stichting Beheer Croiset van der Kop Fonds werden in de vorm van een fonds op naam ondergebracht bij het Leids Universiteits Fonds. Uit dit fonds wordt bijgedragen aan de bevordering van de Slavische taal- en letterkunde van de Universiteit Leiden. 

Wat is een fonds op naam?

Het Leids Universiteits Fonds ontvangt jaarlijks project- en onderzoeksvoorstellen van tientallen wetenschappers. Naast het algemene fonds bestaan er ook fondsen met specifieke doelbestemmingen. Dit zijn de fondsen op naam. In overleg met de schenker en diens donatie, wordt een fonds ingesteld met een specifiek doeleinde. Bijdragen aan de BA- en MA-opleidingen Russische Studies/Russian and Eurasian Studies aan de Universiteit Leiden, bijvoorbeeld, zoals het Anna Croiset van der Kop Fonds doet. Zo worden specifieke onderzoeken en projecten substantieel gesteund vanuit fondsen op naam – ook lang na het overlijden van de schenker of de beheerder in kwestie.

'Om een fonds op naam in te stellen hoeft men echter niet per se alumnus te zijn (van een bepaald studiegebied).'

Om een fonds op naam in te stellen hoeft men echter niet per se alumnus te zijn (van een bepaald studiegebied). Schenkers hebben uiteenlopende redenen om te kiezen voor de instelling van een fonds op naam. Ter herinnering aan een dierbare, als een manier om voort te leven in de wetenschap, of als ondersteuning van een bijzonder doeleinde of project dat ze meer ontwikkeling gunnen. Hieronder belichten we een paar voorbeelden.

Ter herinnering aan een dierbare

In 2003 werd het Prof.dr. A.W. Byvanck Fonds opgericht door Jonkvrouwe dr. Lili Quarles van Ufford, ter herinnering aan haar man. Professor dr. Byvanck was van 1922 tot 1954 hoogleraar Klassieke Archeologie en Kunstgeschiedenis van de Oudheid en de Oude Geschiedenis in Leiden. Dit fonds kent jaarlijks subsidies toe én financieert de Byvanck-leerstoel. Zo bevordert het Leids archeologisch en kunsthistorisch onderzoek op het gebied van de klassieke oudheid, in Nederland en internationaal. Daarbij is door dr. Lili Quarles van Ufford dus gekozen om het fonds te richten op onderzoek in de traditie van haar en haar man: onderzoek over de klassieke Oudheid, op het snijvlak van archeologie, kunstgeschiedenis, oude geschiedenis en klassieke talen.

Voortleven in de wetenschap

Een mooi voorbeeld van een fonds op naam binnen deze categorie is het Schild-De Groen Fonds. Hospita Rie Schild-de Groen van Minervahuis ’t Heerenhoeckje aan Rapenburg 110 maakte bijna 70 jaar elke dag schoon in het studentenhuis. Daarin was ze onverbiddelijk – alle bewoners moesten aanwezig zijn bij haar dagelijkse kopje koffie. Mevrouw Schild-de Groen vond: ’s Avonds een vent, ’s morgens een vent. Door de jaren heen zag ze het Leidse studentenleven flink veranderen. In 2007 kreeg mevrouw Schild-de Groen de Universiteitspenning voor haar belangrijke rol tijdens de studietijd van bewoners en oud-bewoners van het pand. Vanuit haar nalatenschap werd een fonds op naam ingesteld. Dit fonds steunt wetenschappelijk onderzoek ter preventie en behandeling van alle voorkomende vormen van de ziekte kanker. Jaarlijks kent het één projectsubsidie toe aan een jonge wetenschapper en drie prijzen aan studenten voor een publicatie of scriptie over kankeronderzoek. Zo blijft mevrouw Schild-de Groen ook na haar overlijden op bijzondere wijze onderdeel van de Universiteit Leiden. En speelt ze wederom een belangrijke rol in het leven van jonge wetenschappers.

'Naast het steunen van een specifiek onderzoeksveld of onderwerp in de wetenschap, bestaan andere vormen van steun of nalatenschap'

Stimuleren van een bijzonder doeleinde

Een fonds op naam is in zekere zin altijd een wens op maat. Naast het steunen van een specifiek onderzoeksveld of onderwerp in de wetenschap, bestaan andere vormen van steun of nalatenschap. Zo stimuleert het Prof.mr. H.G. Schermers Studiefonds een bijzonder doeleinde. Het fonds zorgt ervoor dat Leidse rechtenstudenten die zich bezighouden met mensenrechten in het buitenland kunnen studeren of stagelopen. Professor H.G. Schermers zelf heeft zich altijd ingezet om Leidse rechtenstudenten de waarde te laten ervaren van een studie in het buitenland. Deze betrokkenheid heeft al generaties aan studenten geholpen hun grenzen te verleggen, en verleend nog steeds steun via het fonds.

Zo zorgt een fonds op naam ervoor dat de schenker na diens overlijden nog jaren bijdraagt aan de voortgang van belangrijk wetenschappelijk onderzoek. Bij het Leids Universiteits Fonds zijn we trots op onze grote diversiteit aan fondsen op naam. Een prachtige en erg persoonlijke manier om te schenken aan de ambities van wetenschappers en de bloei van belangrijk onderzoek.

'Veel van de schenkers blijven actief betrokken bij de onderzoekers die ze steunen'

Het instellen van een fonds op naam

Iedereen die een substantieel bedrag wil schenken aan de wetenschap kan een fonds op naam instellen. Hierin bestaan allerlei verschillende constructies. De schenker maakt zelf de keuzes die bij diens doelbesteding passen. Veel van de schenkers die een fonds op naam hebben bij het LUF blijven actief betrokken bij de onderzoekers die ze steunen en ontmoeten hen ook live, maar dat is geen vereiste. Iedere schenker met een fonds op naam ontvangt een jaarlijkse update over de besteding. Daarnaast wordt men uitgenodigd voor mooie evenementen en bijeenkomsten, zoals het Sleuteldragerdiner. We vinden het belangrijk om persoonlijk contact te onderhouden met elke schenker om diens wensen zo goed mogelijk te honoreren. Het luisteren naar alle verschillende (levens)verhalen is een bijzonder onderdeel van zowel onze samenwerking bij het LUF, als in het contact tussen schenker en wetenschapper.

• donateurs in beeld